پیشرفت علم، بررسی عوامل رشد و انحطاط دانش در یونان باستان، تمدن اسلامی، قرون وسطی و غرب جدید با تاکید بر نقش دین

در این نوشتار سعی شده است تا در دوره های مهم حیات علم، به تفکیک به بررسی کارنامه دانش آن دوره پرداخته و در هر یک، عواملی را که موجبات پیشرفت یا انحطاط علم و تمدن را فراهم کرده اند بررسی نماید، و در نهایت سهم دین را در این عوامل آشکار سازد.
به بیان دیگر این کتاب با بررسی تاریخی به دنبال این حقیقت می باشد که در چه شرایطی دین نقش مکمل کارکردهای دانش را بر عهده می گیرد، به گونه ای که باب جدیدی از معرفت را در برابر او باز کرده و زندگی او را آسان تر سازد و زمینه ثبات و آسایش اجتماعی را فراهم آورد و در چه شرایطی دین، نقش مخرب به خود می گیرد و عامل بازدارنده ای در مسیر حیات علمی بشر می شود زیرا با این بررسی های تاریخی، می توان عوامل رشد و انحطاط دانش را مشخص ساخت و در نهایت شرایطی را معین کرد که تحت آن دین به عنوان عامل افزاینده معرفت بشری عمل کرده و نقش سازنده ای را در تکمیل و تصحیح کارکردهای مورد انتظار از دانش ایفا نماید.
این کتاب در چهار فصل دوران یونان باستان، تمدن اسلامی، قرون وسطی و غرب جدید فراهم آمده است که هر فصل هم به طور جداگانه شامل مباحث فراوان و کاملی می باشد.